Агаарын бохирдлыг бууруулах Үндэсний хорооноос хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар тус үндэсний хорооны дарга бөгөөд Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд С.Одонтуяа танилцуулга хийлээ.Монгол Улсын Засгийн газраас "Энержи ресурс" ХХК-тай байгуулсан  түүхий эд нийлүүлэх гэрээ дууссан,  "Тавантолгой түлш" ХХК-ийн шахмал түлшний түүхий эдийг шинэчлэх, өөрчлөх хэрэгцээ шаардлага үүсэж байгаатай холбогдуулан шахмал түлшний чанарыг сайжруулах зорилгоор үндсэн түүхий эдийг өөрчлөх талаар холбогдох судалгаанууд хийжээ. Тухайлбал, хагас коксон /хөх нүүрс/ шахмал түлш, "Эрдэнэс тавантолгой"-н ордын "0" давхаргын баяжмалаар үйлдвэрлэсэн шахмал түлш зэргийг судалсан байна."Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-тай гэрээ байгуулан угааж, баяжуулсан завсрын бүтээгдэхүүн болох эрчим хүчний нүүрсийг 2025 оны гуравдугаар сараас нийлүүлнэ.Улаанбаатар хотын агаарын бохирдолд сөрөг нөлөө үзүүлж түүхий нүүрс түлж байгаа уурын болон усан халаалтын нийт 276 зууханд технологийн шинэчлэл хийж хатуу түлшнээс хийн түлшинд шилжүүлэх, төвлөрсөн дулаан хангамжид холбох, тоног төхөөрөмжийг сайжруулах арга хэмжээ авахаар төлөвлөөд байна. Түүхий нүүрс түлж байгаа зуухуудад шинэчлэл хийж түүхий нүүрсний хэрэглээг хязгаарласнаар агаарын бохирдлыг 13 хувиар бууруулна. Тухайлбал, 2025 онд дээрх зуухын 30 хувийг хийн түлшид шилжүүлэхээр ажиллаж байна.Нийслэлийн агаарын бохирдлын 6 хувийг ДЦС-уудын яндангаас гарч байгаа утаа эзэлж байна. "Амгалан" дулааны станцаас бусад цахилгаан станцуудын зуух нь бүгд 1961-1990 онд суурилагдсан бөгөөд утааны шүүлтүүрүүд нь хуучирчээ. Ялангуяа, ДЦС-3 ТӨХК-ийн нойтон үнс баригчтай зуухуудын үйл ажиллагаанд технологийн шинэчлэл хийх, ДЦС-2, ДЦС-3-ын шүүлтүүрийг цахилгаанд шилжүүлэх, солих  санхүүжилтийг шийдвэрлэх шаардлагатай байгаа юм.Агаарын бохирдлын 30-аас доошгүй хувийг автомашинаас үүдэлтэй бохирдол эзэлж байна. Нийслэлд 804,656 автомашин бүртгэлтэй байгаагаас 74.2 хувь нь 10-аас дээш жилийн насжилттай. Автомашин 0-5 км/цаг хурдтай явахад түүнээс ялгарах утаанд хорт бодисын хэмжээ энгийн үеэс 2-3 дахин их байдаг. Улаанбаатар хотод 1278 автобус бүртгэлтэй, өдөрт 1128 автобус нийтийн тээврийн үйлчилгээнд ажилладаг. Эдгээр автобусны 84 хувь нь Евро-5 стандартын шатахуун ашигладаг. 2025 оны аравдугаар сарын 01-ний дотор нийтийн тээврийн автобусыг хийн түлш рүү шилжүүлснээр агаарын бохирдлыг бууруулахад нөлөө үзүүлнэ гэж үзэж байна.  Мөн шинээр боловсруулсан Нийслэлийн агаарын бохирдлын хуулийн төслөөр холбогдох зохицуулалтуудыг хийхээр төлөвлөжээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, Шадар сайд С.Амарсайхан, Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, БОУАӨ-ийн сайд С.Одонтуяа, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар нар Тавантолгой түлш компанид ажиллалаа. Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо болон Нийслэлийн зүгээс Улаанбаатарын утааг бууруулах чиглэлээр хийж байгаа ажлын талаар Хотын захирагч Х.Нямбаатар энэ үеэр танилцууллаа. Улаанбаатар хотын агаар, орчны бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хуулийн төсөл боловсруулж дууссан гэдгийг тэрээр танилцуулгадаа онцолсон. Нийслэлд орон сууцны хороололтой зэрэгцэн оршиж буй 50,000  гаруй айл өрхийг хамруулан "Ногоон бүс" байгуулахаар хуульд тусгажээ. Үүнд, Москва хорооллын болон I хорооллын арын дэнж, 3-4-р хорооллын ар талын болон Зурагт орчмыг газар, мөн БЗД-ийн II дугаар хорооны айлуудыг хамруулна. Тухайн бүсэд байгаа айлуудад хийн түлшнийг нэвтрүүлнэ. Байшинтай айлуудыг хийн түлшний шугамд холбох бол гэр сууцтай айлуудад бие даасан хийн түлшний халаалтын шийдлийг нэвтрүүлнэ. Мөн 20,000 гаруй нам даралтын зуух, 170 гаруй уурын зуухыг үе шаттайгаар хийн түлшид шилжүүлэхээр төлөвлөсөн байна. Энэ ажилд АББҮХ-ны зүгээс аж ахуйн нэгжүүдийг хариуцах бол нийслэлээс айл өрхүүдийг хариуцна. Хийн түлшний халаалтын системд холбогдоогүй 148 мянган айлыг шахмал түлшээр хангана. Шахмал түлшний түүхий эдийг Тавантолгойн уурхайн "0" давхаргын стандарт шаардлага хангасан баяжуулсан нүүрсээр солино. Автомашины яндангаас гарах утааны агаарын бохирдолд үзүүлэх нөлөө их нэмэгдсэн. Тиймээс тээврийн хэрэгсэлд тавих шаардлагыг чангаруулахад Засгийн газрын зүгээс дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй байгааг хотын дарга онцоллоо. Мөн уг хуулийн төсөлд айл өрхүүдийг гэр, сууцаа дулаалах, давхар шаталтад зуух хэрэглэхийг үүрэгжүүлэхээр тусгасан байна. Хяналт шалгалтын ажлыг эрчимжүүлэх нь чухал байгааг Х. Нямбаатар дарга мөн онцолсон. Сүүлийн нэг сарын хугацаанд Улаанбаатар хотод нэвтрэх постуудад болон айл өрхийн түлшинд хяналт тавьснаар өдөрт борлуулж байгаа түлшний хэмжээ 1000 тонноор буурах байдал ажиглагдаж байна. Өнгөрсөн 11 дүгээр сарын түлшний борлуулалтыг харахад өдөрт 3500 тонн түлш борлуулалтын цэгүүд рүү гарч байсан бол хяналт шалгалтын дараа энэ тоо өдөрт 2700 тонн болж буурсан. Мөн хяналт шалтгалтаар нийтийн байруудад автомашины ажилласан масло шатааж байсан зөрчил илэрсэн. Энэ мэт зөрчил дутагдал хяналтын үр дүнд ил болж байна гэдгийг тэрээр хэллээ. Эрдэнэс Монгол ХХК-ийн захирал Б.Наранцогт Багануурын уурхайг түшиглэн хөх нүүрс буюу кокс үйлдвэрлэж, хэрэглээнд нэвтрүүлэх боломжтой гэдгийг энэ үеэр танилцууллаа. Хөх нүүрсийг нэвтрүүлснээр агаарын бохирдол 80 хувь, өртөг зардал 62 хувь буурахаас гадна 100 мгв-н эрчим хүч үйлдвэрлэх боломжтой гэдгийг тэрээр онцоллоо. Энэ төслийн ТЭЗҮ болон судлагааны ажил хийгдсэн байна. Тавантолгой түлш компанийн Гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Эрдэнэбаяр шахмал түлшний түүхий эдийг зайлшгүй солих шаардлагатай байгааг хэллээ. Тэрээр үндсэн түүхий эдээс гадна, барьцалдуулагчийн стандартыг шинээр батлуулж, техникийн шаардлагуудыг сайжруулна гэлээ. Засгийн газраас 2025 оныг нийслэл хотод тулгамдаж байгаа асуудлуудыг шийдэх жил болгож зарласан. Энэ хүрээнд Ерөнхий сайдаар ахлуулсан Шуурхай штаб байгуулсан. Шуурхай штаб Бямба гараг бүр нийслэлийн тулгамдаж буй асуудлаар газар дээр нь ажиллана гэдгийг Ерөнхий сайд хэллээ. Мөн Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах хүрээнд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээнүүдийг маргаашийн Засгийн газрын хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлэхийг Ерөнхий сайд үүрэг болголоо.  

УИХ-ын Аж үйлдвэржилтийн байнгын хорооноос Тавантолгой түлш компанийн үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааг шалгахаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн гишүүд өнөөдөр тус компанийн үйлдвэрт ажиллалаа. Ажлын хэсгийн дарга, УИХ-ын гишүүн Д.Энхтуяа ажлын хэсгийн гишүүн УИХ-ын гишүүн Д.Энхтүвшин, Б.Уянга, Б.Пунсалмаа,  М.Бадамсүрэн, М.Энхцэцэг нарын гишүүн оролцсон юм. Ажлын хэсгийн гишүүдэд тус компанийн Ерөнхий технологич бөгөөд Технологийн бодлогын хэлтсийн дарга Д.Өлзийбат болон Санхүү, эдийн засгийн газрын дарга А.Батзориг нар танилцуулга өгсөн юм. Танилцуулгад Тавантолгой түлш компаийн үйлдвэрлэж буй шахмал түлш нь 2019 оноос өнөөг хүртэл орц найрлага болоод, түүхий эд нь огт өөрчлөгдөөгүй гэдгийг онцоллоо. Мөн шахмал түлшний технологийн алдаа гараагүй, Монгол Улсад мөрдөгдөж байгаа Хатуу түлшний техникийн шаардлагыг тогтмол хангаж ирснийг хөндлөнгийн лабораторийн шинжилгээгээр баталгаажуулж байгааг хэллээ. Мөн бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтийн талаар ч цөөнгүй ажил хийснийг танилцуулгад дурьсан. Тухайлбал, шахмал түлшний түүхий эдийг солих, чанарыг сайжруулах чиглэлээр туршилт судлагааны ажил хийжээ. Өнөөдрийн үйлдвэрлэж буй шахмал түлшний түүхий эд мидлингийг солихгүйгээр айл өрхийн яндангаас гарах утааны агаарын чанарт үзүүлж буй нөлөөллийг бууруулахад боломжгүй гэдгийг тэрээр онцоллоо. Тиймээс шахмал түлшний түүхий эдийг хагас кокс болон угааж баяжуулсан нүүрсний баяжмалаар хийх шаардлагатай гэв. Тэрчлэн барьцалдуулагч эдийн хувьд импортын болон дотоодын аж ахуйн нэгжийн үйлдвэрлэж буй доломитын орцтой бүтээгдэхүүн ашиглаж байгааг танилцуулллаа. Монгол Улсын тухайд хатуу түлшний барьцалдуулагчийн стандарт байхгүй бөгөөд Тавантолгой түлш компанийн хувьд 2022 оноос барьцалдуулагчийн байгууллагын стандартыг баталж мөрдөж байгаа гэнэ. Үүнийгээ сайжруулуулж улсын стандарт болгуулахаар ажиллаж байгаа гэлээ. Ажлын хэсгийн гишүүдийн зүгээс "Та бүхний үйлдврлэж буй шахмал түлш стандартын дагуу гарч байгаа ч агаарын бохирдол их байгаа нь иргэд, олон нийтийг бухимдуулж байна. Тиймээс шахмал түлшийг яаж сайжруулах, богино хугацаанд үр дүн гаргах тал дээр илүү анхаарч ажиллах шаардлага байна. Мөн иргэдийн дунд барьцалдуулагч нь эргэлзээ төрүүлж байна гэсэн мэдээлэл ч байна. Үүнтэй уялдуулан холбогдох баримт материалыг ажлын хэсэгт татан авч үзнэ. Ингэсний үндсэн дээр санал, зөвлөмж боловсруулна. Тиймээс гуравдугаар сарын 15 хүртэл өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллах шаардлагатай" гэлээ. Мөн агаарын чанарт нөлөөлж буй хөндлөнгийн эх үүсвэрүүдийн судлагааг нарийвчлан гаргах шаардлага байгааг ажлын хэсгийн гишүүд онцолж байлаа. Тодруулбал, дүүрэг тус бүрээр нь ямар эх үүсвэр, аль цаг хугацаанд илүү сөрөг нөлөө үзүүлж байгааг тодорхойлж, түүнд дүн шинжилгээ нөхцөл шаардлага байгааг хэлсэн юм.

Тавантолгой түлш компанийн ХАБЭА-н хэлтсээс жил бүр зохион байгуулдаг "Мэдлэг" тэмцээн амжилттай зохион байгуулагдаж өндөрлөлөө. Энэ удаагийн тэмцээнийг "Хандлага-мэдлэг-багийн ажиллагаа-2024" нэрийн доор зохион байгуулагдсан юм. Тэмцээнд Зүүн болон Төвийн үйлдвэрийн нийт 9 баг оролцсоноос эцсийн шатанд шилдэг 5 багийн 35 ажилтан мэдлэг, ур чадвараараа өрсөлдлөө. Эцсийн шатны тэмцээнийг таван үеэр зохион байгуулж шилдэгүүдийг шалгаруулсан юм. Тэмцээний нэгдүгээр байрт Төвийн үйлдвэрийн "Зөв тусгал" баг Дэд байрт Зүүн үйлдвэрийн I цехийн "Монголз" баг Гуравдугаар байрт Механик цехийн баг хамт олон шалгарлаа. Шилдэг бүтээлээр Зүүн үйлдвэрийн I цехийн "Монголз" баг шалгарсан юм.  

Тавантолгой түлш компани химийн бодис ашиглаж байжээ гэх мэдээллийг өнөөдөр зарим хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар түгээсэн. Үүнтэй холбогдуулан тус компанийн Ерөнхий технологич Д.Өлзийбатаас энэ талаар тодруулж, тайлбар авлаа. -Танай компанийг химийн бодис хэрэглэж байсан гэх мэдээлэл гарсан. Энэ асуудалд тайлбар өгөхгүй юу. Үнэхээр химийн бодис хэрэглэж байв уу? -Манай компани 2023 онд дэргэдээ лабораторитой болж бүтээгдэхүүнийхээ техникийн шинжилгээг бүрэн хийж, хэрэглэгчдэд хүрэх шахмал түлшийг борлуулалтад гарахаас өмнө хяналт хийдэг болсон. Мөн дотоод болон хөндлөнгийн хяналтыг хийлгэдэг. Бид  үндсэн түүхий эд болох мидлинг шахмал түлш хоёрынхоо шинж чанарыг дотооддоо хийдэг байсан бол өнгөрсөн 4 сард Стандартчилал хэмжил зүйн газраас барьцалдуулагчид тавигдах техникийн шаардлагыг байгууллагын стандарт болгож батлуулж чадсан. Энэ бидний хувьд томоохон дэвшил гэж харж байна. Учир нь бид өмнө нь барьцалдуулагчын шинжилгээг зөвхөн Хими, хими технологийн хүрээлэнгээр хийлгэдэг байсан бол одоо бид дотооддоо хийж чадах чадамжтай болсон. Энэ хүрээнд бид лабораторитоо барьцалдуулагчын цардуул болон ислэгийг тодорхойлох зорилгоор химийн бодис ашиглаж байгаа. Энэ бол бүтээгдэхүүнд ашиглаж байгаа гэсэн үг биш бүтээгдэхүүнийхээ чанарыг хянахын тулд химийн бодис ашигласан. Ер нь бол аливаа лаборатори химийн бодисын зөвшөөрөл авах ёстой. Бид хуулийн дагуу шаардлагатай бичиг баримтуудыг холбогдох байгууллагуудад өгсөн. Харамсалтай нь Баруун үйлдвэрийн Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний дүгнэлт өнөөдрийг хүртэл гарахгүй хойшилж байна. Дүгнэлт гарвал бид Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний дүгнэлттэйгээ уялдаад химийн бодисын зөвшөөрөл гарна. Бүтээгдэхүүндээ химийн бодис огт хэрэглээгүй гэдгийг хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна. -Шахмал түлшний түүхий эдийн орц найрлага өөрчлөгдсөн үү. Өөр зүйл хольж хэрэглэж байна гэсэн хардлага байна? -Шахмал түлшний найрлага үндсэн хоёр түүхий эдээс бүрддэг. 95 хувь нь мидлинг, 4-5 хувь барьцалдуулагч буюу холбогч эдийг ашиглаж байна. Анх 2019 онд манай үйлдвэр байгуулагдсан цагаас хойш түлшний орц, найрлага огт өөрчлөгдөөгүй. Технологийн горим маш энгийн. Мидлингийг 5мм хүртэл нунтаглаж барьцалдуулагчтай хольж хэвлэж шахаад хатаагаад л болно. Технологийн горим зөрчих нарийн төвөгтэй үйлдвэр биш учраас технологийн горим алдагдаагүй. Бүтээгдэхүүний түүхий эд өнөөдрийг хүртэл өөрчлөгдөөгүй. Ирэх онд бид бүтээгдэхүүнээ сайжруулж, түүхий эдээ солих судалгааны ажлуудыг хийж байна. Утааг 30-40 хувь бууруулах судалгааны ажлуудыг хийсэн. -Иргэдийн зүгээс утаа их байна, хоруу чанартай байна гэж шүүмжилж байна. Тэгэхээр утаа их байгааг та бүхэн юу гэж дүгнэж байна вэ? -Агаарын бохирдол маш олон эх үүсвэрээс үүдэлтэй. Гэр хороололд хэрэглэж байгаа шахмал түлш, автомашины утаа, тоосонцор, станцын утаа зэрэг олон эх үүсвэрээс үүдэлтэй. Бид өнөөдрийг хүртэл шахмал түлшний түүхий эд өөрчлөгдөөгүй гэдгийг л хариуцлагатайгаар хэлье. Бидний хувьд нууж хаагаад байх зүйлгүй. Үйлвэрт очоод ямар технологиор, ямар орц найрлагаар түлш хийж байгааг үзэж болно. Өнгөрсөн хугацаанд ч бид хэвлэл мэдээлэлд нээлттэй байж ирсэн. -Шахмал түлш хэрэглэж эхэлсэн хоёр жилийн хугацаанд утаа буурсан ч эргээд нэмэгдсэн гэдгийг иргэд, олон нийт хэлж байгаа шүү дээ. Үүнийг хатаалтын горим алдагдсан ч гэж хэлж, тайлбарлаж байна? -2021 онд Зүүн үйлдвэр Солонгосын гадна орчны температураар хатаах технологиор баригдсан боловч манай орны цаг уурт тохироогүй. Стандартад зааснаар түлш 10 хувийн чийгтэй байх ёстой ч 12-13 хувьд хүрч чийгтэй гэдэг гомдол гардаг байсан. Энэ гомдлыг бид технологи сайжруулалтын хүрээнд үйлдвэрийн бүх шугаманд хатаах шугам тавьж 2022 оноос MNS 5679 2022 стандартын шаардлага хангасан 6 хувиас бага чийгтэй түлш гаргаж эхэлсэн. Анх эхэлж байхад Засгийн газрын 62-р тогтоолын хэрэгжилт, хяналт шалгалт маш сайн байсан. Сүүлийн үед хяналт шалгалт муудсан. Нийслэлд нийт 174 аж ахуй нэгж дунд болон бага оврын ДЦС-ууд түүхий нүүрс ашиглаж байна. Өнөөдрийг хүртэл Улаанбаатар хот түүхий нүүрснээсээ салж чадаагүй л байна. Тухайн ААН-үүд жилдээ 120,000 тонн түүхий нүүрс түлж байгаа учраас магадгүй иргэд аваад түлж байхыг үгүйсгэхгүй. Өөр бусад эх үүсвэрээс гарч буй утааг мэргэжлийн байгууллагууд тайлбар өгөх байх. Би Тавантолгой түлш компанийг төлөөлж байгаа ерөнхий технологичийн хувьд түүхий эд өөрчлөгдөөгүй гэдгийг хэлж байна. -Аж үйлдвэржилтийн байнгын хорооноос Тавантолгой түлш компанийн шалгах ажлын хэсэг гарсан юм билээ. Ямар санал дүгнэлт өгсөн бэ? Цаашид шахмал түлшээ хэрэглэсээр байх уу? Аж үйлдвэржилтийн байнгын хороонд бид уулзаж тайлбараа өгсөн. УИХ дээр ТТТ шалгах ажлын хэсэг гарсан байгаа. Манайхыг Нийслэл аудитаас бас шалгаж байгаа. Бид шалгалтыг эерэгээр хүлээж авч байна. Энэ олон шалгалтын үр дүн биднийг зөв талаас нь харуулах байх. Шахмал түлш нэг алхам байсан уу гэвэл бид урагш алхаж утааг 50 хувь бууруулж чадсан. Мэргэжлийн байгууллагуудын дүгнэлт JAICA, УЦУОШГ, НАОБТГ-ын хяналт шинжилгээгээр агаарт харагдах тоосонцрын хэмжээ 40-50 хувь буурсан нь тодорхой байгаа. Ирээдүйд шахмал түлшийг халах нь зөв. Ер нь хөгжлийн шатанд түүхий нүүрс, шахмал түлш гээд явж байна.  цаашлаад хийн түлш зоригтой шийдлүүдийг гаргаж байна. Ирэх жил 20000 айлыг хийн түлш рүү шилжүүлнэ. Мөн зуух солих асуудал яригдаж байна. Хийн түлш рүү шат дараатай шилжинэ. Энэ хэрээрээ жилд түлэх шахмал түлшний хэмжээ буурна. Мөн бүтээгдэхүүн сайжруулалтын туршилт судалгааг тогтмол хийж байна. Ирэх жил бүтээгдэхүүндээ дорвитой өөрчлөлт гарна гэдэгт итгэлтэй байна. -Барьцалдуулагчийн тухай дахин мэдээлэл өгөөч. Шохойн чулуугаар барьцалдуулж байгаа гэх мэдээлэл бий? Манайх 2 төрлийн барьцалдуулагч ашиглаж байна. Ургамлын гаралтай эрдэнэ шишийн цардуул суурьтай бентонитийн дүүргэгчтэй целлюлоз, доломит болон байгалийн шохойн чулуун дүүргэгчтэй хоёр төрлийн барьцалдуулагч хэрэглэж байна. Түүхий эд болон барьцалдуулагч байгалийн гаралтай. Бидний барьцалдуулагчийн шинж чанарын судалгааг НЭМҮТөвөөс хүн байгальд хортой юу гэдэг дүгнэлтийг гаргадаг. Хими, хими технологийн хүрээлэнгээс агуулагдаж буй цардуул болон ислэгийн агууламж нь техникийн шаардлага хангаж байна уу гэдэгт хяналт тавьдаг. Мөн Гаалийн хяналтын лаборатори энэ бол цардуулд суурилсан цавуулаг бүтээгдэхүүн мөн юм гэдэг дүгнэлтийг өгсөний үндсэн дээр бид энэ түүхий эдийг ашигладаг. Бүх зүйл шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, тооцоо судалгаатай хийж байгаа учраас энэ барьцалдуулагч болон түүхий эдийг бид ашиглаж байна.  

Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын салбарын мэргэшсэн зөвлөхүүд Тавантолгой түлш компанид ажиллалаа. Тэд компани, үйлдвэрийн үйл ажиллагаатай танилцахаас гадна холбогдох бичиг баримтыг шалгаж дүгнэлт гаргасан юм. Тухайлбал, хөдөлмөрийн харилцаа, ажилтны нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал болон эрүүл ахуйтай холбоотой үзлэг шалгалтыг хийж, үзлэгээр илэрсэн зөрчлийг арилгуулах тухай зөвлөгөө өгсөн юм.  Дээрх байцаагчид ОУХБ-ын "Орчин үеийн хөдөлмөрийн хяналтын үр дүнтэй тогтолцоог бүрдүүлэх" сургалтад хамрагдаж байгаа аж. Сургалтын хүрээнд Тавантолгой түлш компанийн үйл ажиллагаатай танилцаж холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд шалгалт хийж буй нь энэ юм.  "Мэргэшсэн зөвлөх" бэлтгэх сургалтыг Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, НҮБ-ын хөгжлийн хөтөлбөр, Удирдлагын академи хамтран зохион байгуулж байгаа бөгөөд нийслэл болон 16 аймгаас хууль, эрх зүй, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн чиглэлээр мэргэшсэн хяналтын 35 байцаагч хамрагдаж байгаа юм.

Тавантолгой түлш компанийн Зүүн үйлдвэрийн Хүний нөөц, сургалтын хэсэг, ХАБЭА-н хэсгээс хамтран компанийн нийт ажилтныг сургалтад хамруулж байна. Сургалтаар Хөдөлмөрийн тухай хууль, ХАБЭА-н тухай хууль, дүрэм, журам, стандарт, галын аюулгүй байдал, Байгаль орчин, Төмөр замын аюулгүй байдлыг хангах чиглэлийн мэдлэг мэдээлийг өгч байна. Мөн онцгой байдалд хэрэгжүүлэх арга хэмжээ гамшгийн бэлэн байдал, осолд өртөгсдөд үзүүлэх анхны тусламж харилцаа хандлага, хувь хүний хөгжил, ажлын байрны сөрөг хүчин зүйлсээс эрүүл мэндээ хамгаалахад зайлшгүй шаардлагатай мэдлэг зэргийг энэ сургалтаар өгч байгаа юм. Энэхүү сургалт нь Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын А/173 дугаар тушаалын дагуу хийгдэж байгаа  бөгөөд өнөөдрийн байдлаар 502 ажилтан хамрагдаад байна.

Тавантолгой түлш компанийн Чанар, борлуулалтын газраас уламжлан болгон зохион байгуулдаг "Чанар бидний зорилт-2024" сарын аяны хүрээнд бүтээгдэхүүний чанарыг сайжруулах, хэрэглэгчдэд шахмал түлшний чанар, стандартын талаар танилцуулга, зөвлөмж өгөх, компанийн бүх шатны ажилчдад чанарын тухай ойлголт өгч, мэдлэг мэдээллийг дээшлүүлэн, оролцоог нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн олон ажлуудыг үе шаттайгаар зохион байгуулж байна. Тус аяны хүрээнд Тавантолгой түлш компанийн Чанарын Хяналтын хэлтсээс гэрээт борлуулалтын 380 цэгийн борлуулагч нартай уулзаж шахмал түлшний стандарт, зөв галлагаа болон хадгалалтын горимыг сурталчлан таниулах ажлыг зохион байгууллаа. Мөн хэрэглэгчидтэй уулзан, санал хүсэлтийг хүлээн авч, зарим асуудлыг шуурхай шийдвэрлэн ажиллалаа.

Тавантолгой түлш компани 2024-2025 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын хүрээнд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээг нэмэгдүүлэх зорилгоор Зүүн үйлдвэрийн II, III цехтээ техникийн шинэчлэлийн ажлуудыг хийсэн. Ингэснээр өндөр хүчин чадалтай 5 шугамаар хоногт 2500 тонн шахмал түлш үйлдвэрлэж байгаа юм. Өнөөдрийн байдлаар шахмал түлшийг 582 гэрээт цэгээр борлуулж байгаа бөгөөд өвлийн оргил ачааллын үед 650-670 цэгээр борлуулахаар төлөвлөжээ. Нийслэлийн 7 дүүрэгт нөөцийн 42 агуулахад 80.126 тонн, үйлдвэрийн бүсэд 8243 тонн, нийт 89.000 тонн шахмал түлш нөөцлөөд байна.

Тавантолгой түлш компани 2024 оны Эрүүл мэндийн хугацаат үзлэгийг Мэргэжлээс шалтгаалах өвчин судлалын үндэсний төвтэй хамтран зохион байгуулна. Үзлэг, шинжилгээг 2024 оны аравдугаар сарын 13-ны өдрөөс эхлэхээр бэлтгэл ажлууд хангагдаад байгаа бөгөөд  энэ жилийн хувьд мэргэжлийн өвчлөлийг оношлох үзлэг, шинжилгээ хийхээс гадна нийт ажилтнуудад мэргэжлээс шалтгаалсан өвчлөлөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх талаарх сургалтыг зохион байгуулж мэдлэг, мэдээлэл түгээж байгаагаараа онцлогтой юм. Мэргэжлийн өвчин судлалын газрын их эмч нар "Мэргэжлээс шалтгаалах өвчин"-ий талаарх сургалтыг хөтөлбөрийн дагуу энэ сарын 07, 08-ний өдрүүдэд Баруун, Төвийн үйлдвэрийн ажилчдад өгч байгаа бол зүүн үйлдвэрийн ажилчдыг энэ сарын 09, 10-ны өдөр хамруулна. Тавантолгой түлш компани 2022 оноос үйлдвэрийн зарим ажлын байрыг хөдөрмөрийн хүнд нөхцөлд хамруулаад байгаа бөгөөд цаашид үйлдвэрт ажиллаж байгаа ажилчдынхаа  хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, орчин нөхцөлийг сайжруулж, эрүүл мэндийг хамгаалахад энэхүү ажил бодит үр дүнгээ өгөх юм.

Хавар, намрын улиралд иргэд угаартах эрсдэл нь өндөр байдаг байна. Учир нь, гадна болон дотоод орчны температурын зөрүү багасах тусам зуух, пийшингийн таталт муу байдгаас үүдэн зуухан дахь шаталт дутуу явагддаг байна. Иймд иргэд намрын улиралд галлагаа эхлэээс өмнө ханан пийшингийн татах сувгийг сайтар цэвэрлэх, зуухны битүүмжлэлийг сайжруулах, үнсний шүүр, зуухны хүхээ зэргийг засч янзлах шаардлагатай. Яндангийн хаалт сойлтыг хэрэглэхгүй байхыг онцгойлон анхааруулж байна. Тэрчлэн монгол гэртэй айл өрхүүд цас бороо орох үед, гэрийн дулаанаа алдагдуулахгүй байх гэж яндангаа сугалж өрхөө бүтээх нь угаартах эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг байна. Ийм айл өрхүүдийг угаарын хийн мэдрэгчийнхээ хэвийн үйл ажиллагааг шалгаж, зөв байрлуулахыг анхаарууллаа. Нийслэлийн гэр хорооллын 220 гаруй мянган айл өрхийн 63.000 айл нь дамжуулагчтай буюу цахилгаанд залгадаг угаар мэдрэгч суурилуулсан байдаг бол үлдсэн айл өрхүүд тэжээлийн зайгаар ажилладаг угаар мэдрэгч ашигладаг байна.

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамтай хамтран зохион байгуулж буй "Ногоон технологи 2024" өдөрлөгт Тавантолгой түлш компани оролцож байна. Манай компанийн хувьд шахмал түлшний талаарх мэдээ, мэдээллийг хэрэглэгчдэд өгөхөөс гадна хэрэглээний "Сайн" картыг олголтыг хийж байна. Иргэд түлшний картаа хаяж, гээгдүүлсэн бол шинээр авахаас гадна, хэрэглээгээ нээлгэх, бүртгэлээ хийлгэх зэрэг үйлчилгээ авч болох юм.